Inhuur overheid – ga met elkaar in gesprek
Interview met Rob de Laat, directeur en oprichter van Staffing Management Services
Dit interview is onderdeel van een serie met een tiental genodigden, die ervaringen hebben uitgewisseld tijdens een ronde-tafel conferentie over inhuur door de overheid.
“De overheidsinhuur is een gigantische markt waar we met z’n allen bewuster mee om moeten gaan,” vindt Rob de Laat.
“Gemeenten zouden bij hun inhuur de leiding moeten willen nemen. Vaak is niet voldoende duidelijk bij wie het eigenaarschap berust van de inhuur,” zegt Rob de Laat.
Toch ziet hij meer aandacht voor het onderwerp.
“Eind vorig jaar heb ik een bijeenkomst bijgewoond over ‘uitzenden’ op uitnodiging van PIANOo, het Expertisecentrum Aanbesteden. De meeting was georganiseerd in samenwerking met de ABU.
PIANOodesk adviseert de Rijksoverheid bij haar inhuur, schrijft rapporten en rapporteert over marktontwikkelingen.
Ook de Manifestgroep zelfstandige bestuursorganen organiseerde een themadag over inhuur en uitzenden. Hier en daar vindt ook wel inhuuroverleg plaats tussen gemeenten. Er worden ook wel marktontmoetingen tussen leveranciers en overheid georganiseerd, maar dat kan volgens mij nog meer gestimuleerd worden.”
Gesprek nodig
“Het begint allemaal bij de bereidheid om met elkaar te praten: ‘Wat gaat goed, wat kan beter? Hoe doen wij het? Hoe doen jullie het? Waarom? Waar zijn de knelpunten?’
Inkoop zou niet alleen moeten kijken naar de inhuur van kandidaten, maar ook de organisatie van de flexibele schil moeten willen optimaliseren. Om dat voor elkaar te krijgen, moet HR bij het proces worden betrokken. Omgekeerd kan HR bewust in overleg treden met Inkoop.
Dat gesprek wordt in mijn ogen te weinig gevoerd. Ik zie regelmatig dat de stakeholders van Inkoop, HR en Finance binnen dezelfde organisatie elkaar niet eens kennen. Ze zouden elkaar moeten opzoeken en bevragen: ‘Wat betekent inhuur voor jou? Hoe ligt dat bij mij? Hoe werkt het in de praktijk?’”
Expertise
“Er zijn expertise centra, zoals het EC O&P, dat onderdeel is van het Uitvoeringsorgaan Bedrijfsvoering Rijk. Het biedt tweedelijns expertise voor het personeelsbeleid van het Rijk.
De inhuur voor een aantal ministeries wordt via een marktplaatsWerken voor Nederland geregeld. Ook Rijkswaterstaat heeft ten behoeve van de inhuur een marktplaats ingericht voor flexkrachten. De ingehuurde medewerkers worden ondergebracht bij brokers.
Via zo’n marktplaats worden met ‘mini-aanbestedingen’ individuele inhuuropdrachten uitgezet onder de geregistreerde leveranciers. In de praktijk zijn dit de grotere marktpartijen, maar ook vele honderden kleinere bemiddelingsbureaus en zzp’ers. Die kunnen allemaal met gelijke informatie op hetzelfde moment meedingen naar de gepubliceerde opdrachten waardoor iedereen gelijke kansen heeft op zo’n opdracht. De overheid krijgt hierdoor kwalitatieve aanbiedingen op basis van cv’s, tegen scherpe uurtarieven.
In mijn ogen zouden de expertise centra van de overheid zich nog veel meer kunnen buigen over het proces van de inhuur, waarbij ook de afstemming op interne mobiliteitstrajecten beter kan worden benut.”
Aanbesteding
“Traditioneel wordt bij aanbestedingen gedacht vanuit de contracten, dus vanuit de inkoop.
Gemeenten en andere overheidsorganisaties verdelen hun inhuur over verschillende ‘kavels’: uitzendkrachten tot en met schaal 8, payroll en verschillende expertisegebieden, zoals inkoopprofessionals, ICT-ers en communicatieprofessionals.
Inhuurmarktplaats
Gemeenten vertalen de regie van de inhuur nog te vaak als ‘het sluiten van een contract met een partij’. Grotere partijen zijn beter geëquipeerd om mee te doen met de complexe aanbestedingstrajecten dan kleinere. Individuele zzp’ers maken al helemaal geen kans. Kleinere partijen krijgen daardoor weinig ruimte. Inhuur moet veel meer gaan over de beste kandidaat, maar aanbesteding gaat over het selecteren van de beste leverancier. Om die reden maak ik mij al jaren sterk voor meer marktwerking. Wanneer met een marktportaal wordt gewerkt kunnen meer partijen deelnemen.
In onze praktijk (Staffing Management Services) bij de gemeente Gouda zijn wij nu bijna drie jaar bezig met een inhuurdesk. Voorheen werd 80% van de inhuur geleverd door de grote uitzendorganisaties. Inmiddels is de inhuur verdeeld over veel meer kleinere, gespecialiseerde en lokale aanbieders en worden er ook rechtstreeks zzp’ers ingehuurd.
De bedoeling van een marktplaats is het op gang brengen van een transparant proces. Als een vraag via een mini-competitie op een marktplaats is uitgezet, kan de krapte in de markt worden opgelost. Wij hebben dat bijvoorbeeld gezien in de zorg, waar een grote vraag was naar anesthesie verpleegkundigen en specialisten. Dankzij de marktplaats werd het aanbod duidelijker en verdween de schaarste.
Resumerend zou ik gemeenten en andere overheidsorganisaties willen adviseren:
- Ga met elkaar in gesprek(Inkoop, HR en Finance, lijnmanagement).
- Stap uit het keurslijf van de aanbesteding, omdat je daardoor lang vastzit aan de leveranciers die de aanbestedingen hebben gewonnen.
- Gebruik minicompetities of een inhuurmarktplaats.
- Inhuur omvat de hele keten: de aanbesteding tot en met de gunning en de evaluatie.
- Zorg dat je als overheidsorganisatie de regie houdt over de inhuur.
- Houd oog voor het zzp-vraagstuk. Hoe geef je zzp’ers, waaronder bijvoorbeeld zelfstandigen uit je eigen gemeente, toegang tot overheidsopdrachten?
Interview: Hinke Wever, FlexNieuws
Foto: Tea Idzenga
